Hörmətli İlyas
müəllim!
Sizi narahat etdiyim üçün üzr istəyirəm.
Mən çoxdandır ki, müəllimlik edirəm. Daimi
iş və yaşayış yerim Qazax rayonunun Yuxarı
Salahlı kəndidir. Özüm bədii ədəbiyyatla
çox maraqlanıram. Sizi və başqa yazıçılarımızı
oxuyanların biri də, deyə bilərəm ki, mənəm.
1959-cu ildə «Azərbaycan» jurnalında «Qoşabulaq
məktəbi» adlı bir povest də çap etdirə
bilmişəm.
İlyas müəllim, bu məktubu yazmaqda məqsədim
bir məsələ barədə sizdən göstəriş
almaqdır.
1960-cı ilin yayında bizim kənddə dalbadal bir neçə
qəribə hadisə baş verdi: barama qurdları zəhərlənib
qırıldı, 300 araba otdan qurulmuş böyük
bir taya yandırılıdı, gecə evinə gedərkən
kolxoz sədrinə güllə atıldı, qonşu
erməni kəndinin adamları ilə bizimkillər arasında
dava-dalaş oldu və s. Rayon milis şöbəsi və
rayon prokuroru bu hadisələr ətrafında təhqiqat
apardılarsa, heç bir nəticə vermədi. Aradan
bir neçə ay da keçdi. Payızın orta ayında
kolxozun cins, döllük atları saxlanan tövlə
yandırıldı. 8 baş seçmə at yanıb
külə döndü. Bir həftə sonra isə erməni
qoruqçusu öldürüldü. Ermənilər bu
işi bizim kəndin adamlarından gördülər.
Arada inciklik əmələ gəldi. İki qonşu
kənd ayağa qalxdı, vəziyyət ağırlaşdı,
qorxu günbəgün artdı.
Onu da deyim ki, bizim Yuxarı Salahlı kəndi üç
respublika ilə Azərbaycan, Gürcüstan və Ermənistan
respublikaları ilə həmsərhəddir. Bakı-Tbilisi,
Bakı-Yerevan avtobusları bizim kənddən keçib
gedirlər. Bizim tərəflərdə hərbi hissələr
də yerləşir. Yaxınlıqda hərbi şəhərcik
də vardır.
Sonra hadisələrdən sonra «Yuxarı Salahlı kəndində
şpion var, onu tapmaq lazımdır!» deyə adamlar orda-burda
danışmağa başladılar. Elə bu zaman kənd
soveti sədrinin kiçik otağında qonaq sifəti
ilə yaşayan diş texniki topal Cəbi yox oldu. O,
8-9 ay olardı ki, haradansa gəlib bizim kənddə metal
və qızıl dişlər qayırırdı. Özü
də sovet sədrinin artıq otağında yaşayırdı.
Cəbi hərdən bir Tbilisiyə, Yerevana və başqa
yerlərə material gətirmək üçün gedəndə
ev sahibinə deyirdi. Amma indi o, qəfildən yox oldu.
Həm də gecə ikən bütün şeylərini
yığışdırıb getmişdi. O, daha qayıtmadı.
Dekabr ayının axırlarında kənd soveti sədri
Tbilisiyə gedərkən Cəbiyə rast olur. Amma o,
daha axsamırmış. Paltarını da dəyişibmiş.
Başına şlyapa qoyub, gözlərinə eynək
taxıbmış. Soevt sədri ona yaxın gəlib
salam verərkən, o, yaxındakı kiçik qapıdan
bir dar həyətə girib yox olur.
İlyas müəllim, deyəsən sizi yordum. Onda keçirəm
əsl mətləbə. İstəyirəm bu danışdığım
əhvalatı ümumiləşdirib bir kiçik povest
yazım, amma bir məsələni özüm üçün
aydınlaşdıra bilmirəm: bir nəfər xarici
ölkə cəsusunun indiki dövrdə ölkəmizə
soxula bilib, apardığı bəzi pozucu işləri
təsvir etmək olarmı? Buna necə baxarlar?
Xahişim budur ki, vaxtınız olsa, balaca bir məktub
vasitəsilə bu suala cavab verməyə razı olasınız.
Dərin hörmətlə: Cahandar Kalayev.
Ünvanım: Qazax rayonu, Yuxarı Salahlı kəndi.22/I/61..
