Cəfərov Əkrəm
Səftər oğlu (Əkrəm
Cəfər )
(1905
- 1991)
1905-ci ilin may ayında İsmayıllı
rayonunun Lahıc kəndində anadan olmuşdur.
İlk təhsilini mollaxanada alan Ə. Cəfər
sonra yeni üsullu məktəbdə oxuyur.
1920-ci ilni oktyabrında Bakıya gələrək
«Darlmüəllimin»ə daxil olur. 1925-ci ildə
həmin məktəbi qurtaran Ə, Cəfər
iki ilə yaxın Lənkəran şəhərində,
sonra isə Qazax pedaqoji texnikumunda dərs deyir.
O, hələ «Bakı Darülmüəllimi»ndə
oxuduğu illərdə bir ədəbiyyat
həvəskarı kimi «Maarif və mədəniyyət»,
«Şərq qadını» Bakı jurnallarda
şerlərlə çıxış etmişdir.
1929-cu ildə Ə. Cəfər ali təhsil
almaq üçün Moskvaya göndərilmişdi.
O, Moskvada ikinci Dövlət Universitetinin rus
dili və ədəbiyyatı şöbəsinə
girmiş, 1932-ci ildə oranı bitirmişdir.
Əla oxuduğuna görə həmin institutda
müəllim saxlanmış və aspiranturaya
qəbul edilmişdir.
Ə. Cəfər təhsil almaqla yanaşı
1929-1931-ci illərdə Moskva Proletar Yazıçılar
cəmiyyəti Azərbaycan bölməsinin
katibi olmuşdur. O, M. Qorki adına Ədəbiyyat
institutu, Moskva vilayəti axşam və qiyabi
pedaqoji institutlarında da ümumi dilçilik
fənnini tədris etmişdir.
1935-ci ildə aspiranturanı bitirərək
Moskvada iki ilə yaxın elmi işçi vəzifəsində
çalışmışdır. 1937-ci ildə
Bakıya qayıdan Ə. Cəfər əvvəlcə
Azərbaycan Pedaqoji institutunda, sonra isə
Azərbaycan Dövlət Universitetində
kafedra müdiri olmuşdur.
Ə. Cəfər Azərbaycan ədəbi
dilinin tədqiqi sahəsində səmərəli
fəaliyyət göstərir. O, 1941-ci ildə
«XX əsr Azərbaycan ədəbi dilinin inkişaf
mərhələri» adlı namizədlik dissertasiyası
müdafiə etmişdir. 1969-cu ildə isə
«Əruzun nəzəri əsasları və
Azərbaycan əruzu ərəb, fars, türk,
tacik və özbək əruzları ilə
müqayisədə» adlı dissertasiyanı
müvəffəiyyətlə müdafiə
edərək filoloji elmlər doktoru adı
almışdır.
Ə. Cəfər «Dilşünaslıq elementləri»,
«Müasir Azərbaycan dili oçerkləri»
kitablarını və bir çox elmi tədqiqat
əsərlərinin və məqalələrin
müəllifidir. «Azərbaycan dilinin izahlı
lüğəti»nin çapa hazırlanmasında
onun də böyük əməyi vardır.
O, bir şərqşünas alim kimi bir sıra
beynəlxalq simpozium və konfransların iştirakçısı
olmuşdur.
Əkrəm Cəfər 1954-cü ildən
Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası Nizami
adına Ədəbiyyat İnstitutunda, hazırda
isə Şərqşünaslıq institutunda
baş elmi işçi vəzifəsində
çalışmışdır.
1991-ci il avqustun 18-də Bakıda vəfat
etmişdir.
