Ağayev Əlağa İsmayıl
oğlu
1913-cü
ildə Bakı şəhərində anadan
olmuşdur. Yeddinci sinfi bitirdikdən sonra «Paris
kommunası» adına zavoda çilingər işləmişdir.
1930-cu ildə zavodun nəzdindəki
sənət məktəbində oxuduğu
zaman dərsdənkənar vaxtlarını
su nəqliyyatı işçilərinin klubundakı
dram dərnəyində keçirmişdir.
Burada o, «Hacı Qara» (M.F.Axundov) komediyasının
baş qəhrəmanı Hacı Qara rolunu
müvəffəqiyyətlə oynamışdır.
Ə. Ağayev 1934-cü ildə
Leninqradda və Tbilisidə keçirilən
su nəqliyyatı işçiləri dram kollektivlərinin
olimpiadalarında müvəffəqiyyətlə
çıxış etmiş, 1936-cı ildə
isə M. Qorki adına Azərbaycan Dövlət
Gənc tamaşaçılar Teatrında işə
daxil olmuşdur. Bu teatrın səhnəsində
25 ilə qədər fəaliyyət göstərərək
yüzə qədər rol oynamışdır.
Həmin illərdə o Murad (S. S. Axundov «Tamahkar»),
kökər Səməndər (A. Şaiq
«Eloğlu»), Bəhlul Danəndə (A. Şaiq
«Bir saatlıq xalifə»), zindan xidmətçisi
(M. Seyidzadə «Ayaz»), Sqalarel (Molyer «Zorən
təbib»), Hacə Qənbər (N. Vəzirov
«Hacı Qənbər»), Tarıverdi (M. F. Axundov
«Hekayəti-xırs quldurbasan») və s. rolları
ilə tamaşaçıların dərin
rəğbətini qazanmışdır.
1961-ci ildə Ə.Ağayev M.Əzizbəyov
adına Azərbaycan Dövlət Akademik Dram
Teatrına dəvət olunmuş, 1963-cu ildə
ona «Toy» (S. Rəhman) komediyasında Kərəmov
rolu tapşırılmışdır.
Ə.Ağayev S. Rəhman (Aslan
«Yalan», Bərbərəada «Xoşbəxtlar»,
Nəsdullah bəy Otaylinski «Gulənlər»)
və s. dramaturgiyasından olan obrazlara original
səhnə həyatı vermişdir.
Ə.Ağayev geniş yaradıcılıq
təxəyyülünə malik rolları
özünəməxsus, həyatı çizgilərlə
səciyyələndirməyi məharətlə
bacaran sənətkardır. Rus və Qərbi
Avropa dramaturqlarının tamaşaya qoylan
pyeslərində oynadığı Bələdiyyə
rəisi (N. Qoqol «Müfəttim»), Avtolik (Şekspir
«Qış nağılı»), Launs (Şekspir
«İki veronalı»), Stefano (Şekspir «Fırtına»)
və s. rolları Ə. Ağayev səhnədə
ustalıq və reallıqla təcəssüm
etdirmişdir.
Ə.Ağayev kino aktyorluğu
sahəsində də məhsuldar yaradıcılıq
fəaliyyəti göstərmişdir. «Azərbaycanfilm»
kinostudiyasının məhsulu olan «Məşədi
İbad» (Məşədi İbad), «Görüş»
(Şıxəli), «Bir məhəlləli
iki oğlan» (Feyzi), «Qanun naminə» (Məmmədxan),
«Lenfilm» kinostudiyasında çəkilmiş
«Axırıncı məsafə» (Kafe sahibi)
və s. filmlərdə bir sıra uğurlu
obrazlar yaratmışdır.
Ə.Ağayev telviziya və radio
tamaşalarında da səmərəli fəaliyyət
göstərmişdir. Azərbaycan teatr sənətinin
inkişafında xidmətlərinə görə
Ə. Ağayev Azərbaycan SSR xalq artisti adına
layiq görülmüş (1954), Qırmızı
Əmək Bayrağı ordeni, SSRİ medalları,
Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət heyətinin
fəxri fərmanları ilə təltif edilmişdir.
