Billuri Hökumə İbtahim
qızı
Billuri
Hökumə İbtahim qızı (1926-2000)
–şair, ədəbiyyatşünas, 1958-ci
ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin
üzvü, Əməkdar incəsənət
xadimi (1984), əmək veteranı (1985)
1926-cı il martın 3-də Cənubi Azərbaycanın
Zəncan şəhərində dəmirçi
ailəsində anadan olmuşdur. “Azəri”
orta qız məktəbində təhsil almış
(1933-1943), həmin məktəbdə müəllimə
saxlanmışdır. Sovet Ordusu İranda
olduğu dövrdə ivtimai siyasi fəaliyyətə
başlamışdır. Xəmsə vilayət
partiya komitəsinin üzvü olmuşdur.
İlk şerlərini orta məktəbdə
ikən fars, sonra Azərbaycan dilində yazmışdır.
Onun Azərbaycan dilində qələmə
aldığı ilk şerləri, “Fəhlə”,
“Gözlərim”, “Sübh açıldı”,
və s.məqalələri 1945-ci ildə
“Azər”, “Vətən yolunda” qəzetlərində
və “Azərbaycan” jurnalında çıxmışdır.Azərbaycan
Demokrat Partiyası Zəncan Vilayət Komitəsi
təbliğat şöbəsinin sədr
müavini və SSRİ ilə İran arasında
mədəni rabitə cəmiyyəti Zəncan
şöbəsinin sədr müavini , mədəniyyət
evi kitabxanasının müdri vəzifəsində
işləmişdir.(1945-1946). Cənubi Azərbaycanda
inqilabi hadisələrin fəal iştirakçısı
olduğuna görə “21 Azər” medalı
ilə təltif edilmişdir. 1946-cı ilin
dekabrından Şimali Azərbaycanda mühacirətdə
yaşayır. Həmin vaxtdan fəal bədii
və elmi yaradıcılıqla məşğul
olmuş, dövri mətbuatda müntəzəm
çıxış etmişdir. “Şerlər”
(1955), “Azadlıq baharı” (1963), “İthaf”
(1970), “Sənin könül otağın”
(1980) və b.kitabları Moskva və Bakıda
rus dilində nəşr olunmuşdur.
ADU-nun filaloqiya fakültəsini bitirmiş
(1952), Azərnəşr ədəbi-bədii
şöbədə redaktor işləmiş
(1952-1954), sonra Azərbaycan KP MK nəzrində
partiya məktəbini fərqlənmə diplomu
ilə bitirmişdir. (1954-1956). Bu dövrdə
o, iki dəfə Azərbaycan Demokrat Partiyası
MK-nın üzvü seçilmişdir. 1956-1960-
cı illərdə Azərbaycan Demokrat Partiyası
MK-nın siyasi orqanı – “Azərbaycan “ qəzetinin
baş redaktoru vəzifəsində işləmişdir.
1960- 1963-cü illərdə Moskvada Sov. İKP
MK nəzrində olan ictimai Elmlər Akademiyasını
bitirmiş, orada “İran Azərbaycanının
realist-demokratik ədəbiyyatı” mövzusunda
diserrtasiya müdafiə edərək filalogiya
elmləri namizədi elmi dərəcəsini
almışdır. 1964-cü ildən Azərbaycan
EA Yaxın və Orta Şərq Xalqları
İnstitutunda baş elmi işçi vəzifəsində
işəlmişdir. Azərbaycan Ali Soveti
Rəyasət Heyətinin Fəxri fərmanı
və SSRİ medalları ilə təltif
edilmişdir.
2000-ci il nobyabrın 22-də Bakıda vəfat
etmişdir.
